Contents
- 1 Share Market Risks : शेअर बाजारातील जोखीम म्हणजे काय? – नवशिक्यांसाठी संपूर्ण मार्गदर्शन |
दिनांक 5 जुलै 2025 | लेख |
Share Market Risks : शेअर बाजारातील मुख्य जोखीम प्रकार, त्याचे उपाय आणि सुरक्षेच्या टिप्स यांची सविस्तर माहिती मराठीतून.
🔍 प्रस्तावना—–
शेअर बाजारात गुंतवणूक केल्यावर “नफा” मिळू शकतो हे आपण जाणतो. पण त्याचबरोबर “जोखीम” हा शब्दही सतत ऐकायला येतो. शेअर बाजारातील ही जोखीम नक्की काय आहे? ती कशी ओळखावी? आणि त्यापासून स्वत:ला कसे सुरक्षित ठेवावे? हे या लेखात आपण सोप्या भाषेत समजून घेणार आहोत.
📌 जोखीम म्हणजे काय?—
शेअर बाजारातील जोखीम (Risk) म्हणजे आपण गुंतवलेली रक्कम घसरण्याची शक्यता. म्हणजेच अपेक्षेप्रमाणे परतावा न मिळणे किंवा काही वेळेस तोटा होणे हीच मुख्य जोखीम.
🔺 जोखमीचे मुख्य प्रकार—
1. बाजार जोखीम (Market Risk)—
👉 संपूर्ण बाजारात घडणाऱ्या घडामोडींमुळे होणारी शेअर्सच्या किंमतीतील घसरण.
उदा. युद्ध, निवडणुका, आर्थिक धोरण बदल.
2. कंपनी-विशिष्ट जोखीम (Company Specific Risk)—
👉 एखाद्या विशिष्ट कंपनीच्या खराब कामगिरीमुळे तिच्या शेअरच्या किमतीत घसरण.
उदा. TCS ला मोठी केस हरवली → शेअर खाली.
3. व्यवस्थापन जोखीम (Management Risk)—
👉 कंपनीचे व्यवस्थापन अकार्यक्षम असल्यास त्या कंपनीतील गुंतवणूक धोक्यात येते.
4. आर्थिक जोखीम (Financial Risk)—
👉 कंपनीवर जास्त कर्ज असल्यास तिची नफा कमवण्याची क्षमता कमी होते.
5. मुद्रास्फीती जोखीम (Inflation Risk)—
👉 बाजारातून मिळणारा परतावा महागाईच्या दरापेक्षा कमी असल्यास तुमच्या रकमेची किंमत कमी होते.
6. व्याजदर जोखीम (Interest Rate Risk)—
👉 रिझर्व्ह बँकेने व्याजदर वाढवल्यास कंपन्यांचे खर्च वाढतात आणि त्यामुळे नफा कमी होतो.
📉 जोखीम मोजण्याचे काही संकेतक—-
संकेतक अर्थ—
✅ Beta शेअरची बाजाराशी तुलना
✅ Volatility किंमत चढउतार किती?
✅ PE Ratio कंपनीचे शेअर महाग आहेत का स्वस्त?
✅ Debt to Equity कंपनीवर किती कर्ज आहे?
🛡️ जोखीम कमी करण्याचे मार्ग—
1. Diversification (विविध गुंतवणूक)—
👉 एकाच कंपनीत न गुंतवता वेगवेगळ्या कंपन्यांमध्ये गुंतवा.
उदा. ५ वेगवेगळ्या सेक्टरमधील ५ शेअर्स.
2. Stop Loss वापरा—-
👉 एखाद्या शेअरचे भाव ठराविक मर्यादेपेक्षा खाली गेल्यास तो आपोआप विकला जातो.
👉 यातून मोठ्या तोट्यापासून वाचता येते.
3. Long Term गुंतवणूक—
👉 थोडे चढ-उतार सहन करून दीर्घकाळ गुंतवणूक ठेवल्यास जोखीम कमी होते.
4. Mutual Fund द्वारे गुंतवणूक—
👉 Mutual Funds मध्ये एक्झपर्ट्स तुमच्याऐवजी गुंतवणूक सांभाळतात.
5. Fundamentals तपासा—
👉 कंपनीचा व्यवसाय, उत्पन्न, कर्ज, मार्केट शेअर – हे सर्व तपासून गुंतवणूक करा.
❗ नवशिक्यांची सामान्य चुकांची जोखीम—-
• चूक परिणाम
👉 अफवांवर आधारित खरेदी तोटा
👉 अचानक घाईने विक्री कमी परतावा
👉 ट्रेंडचा अति अंधानुकरण फसवणूक शक्यता
👉 शिक्षणाशिवाय गुंतवणूक अपयश निश्चित
💬 एक उदाहरण समजून घ्या—
रामने एका शेअरमध्ये ₹10,000 गुंतवले. काही आठवड्यांत ते ₹8,000 झाले. घाबरून त्याने शेअर विकून टाकले. पण काही महिन्यांनी ते शेअर्स ₹14,000 झाले.
याचा अर्थ – घाईने निर्णय घेतल्याने त्याला ₹6,000 चा तोटा झाला.
🎯 निष्कर्ष—
जोखीम ही शेअर बाजाराचा भाग आहे, पण योग्य ज्ञान, संयम, आणि योजना वापरली तर ती नियंत्रित करता येते. यशस्वी गुंतवणूकदार हेच करतात – जोखीम टाळत नाहीत, ती स्मार्टली हाताळतात!
अधिक माहितीसाठी भेट द्या खालील संकेतस्थळांना ••••
🔗
SEBI Risk Disclosure Guidelines
सत्यशोधक न्युज च्या आणखीन बातम्या व लेख वाचा पुढील लिंकवर क्लिक करून ••••
Types Of Investments : शेअर बाजारात गुंतवणूक करण्याचे प्रकार – मराठीतून संपूर्ण माहिती
About The Author
