Contents
✨Samatecha Surya Shahu Maharaj: समतेचा सूर्य – शाहू महाराज
Samatecha Surya Shahu Maharaj
छत्रपती शाहू महाराज यांच्यावर आधारित ही १००० ओळींची कविता म्हणजे सामाजिक परिवर्तनाच्या क्रांतीची गाथा आहे. समानतेसाठी लढणारा एक राजा, माणुसकीसाठी झटणारा विचार, आणि आजच्या काळासाठी अमोल प्रेरणा.”
१
शाहू जन्मला एका आशेने, तेज घेऊन गगनात,
बहुजनांचा देव माणुसकीचा, आला न्याय लावायला हात,
छोट्या कोल्हापुरात उगमले, क्रांतीचे अद्वितीय बीज,
राज्यकारभार नव्हे उद्दिष्ट, समाजाला घडवण्याची योजना होती नीज.
२
पद्मिनी पालकीत नाही, तो बसला जनतेच्या ओट्यावर,
विचार होते फुलेसमान, कर्म होता शिक्षणावर,
अंधश्रद्धा, जातीवाद तोडणारा तो लढवय्या वीर,
वंचितांच्या डोळ्यातली ज्योत तो, उजाळणारा भविष्याचा तीर.
३
नाही नव्हता तो फक्त राजा, होता तो शिक्षक, मार्गदर्शक,
श्रीमान नव्हे, समाजभानाने झपाटलेला एक युगप्रवर्तक,
प्रश्नांची उत्तरं शोधणारा, समानतेचा तो खरा उपासक,
माणूस म्हणून जगायला शिकवणारा, संविधानाचा आधीचा लेखक.
४
बालकडू घेतलं कारागृहात, स्वातंत्र्य म्हणजे काय कळलं,
अत्याचार, विषमता, शोषण यांचं चित्र लहानपणापासून उभं राहिलं,
धर्म, जात, संप्रदाय यांचे भेद नकोसे वाटले,
म्हणूनच न्यायासाठी रणात उडी घेतली आणि वंचितांना साथ दिली.
५
अस्पृश्यांना दारं बंद होती, शाळेच्या, मंदीराच्या, विहिरीच्या,
शाहू म्हणाले, “हक्काने या, ही तुमचीच जागा आहे”,
शिक्षण मिळालं पाहिजे सर्वांना, हीच खरी क्रांती,
पुस्तक, पोशाख, वसतीगृह, सगळं दिलं प्रेमाने, नव्हे दया नाही.
६
नव्या व्यवस्थेची उभारणी त्याने केली डोळ्यांत स्वप्न घेऊन,
ब्राह्मणच नाही शिक्षक म्हणून, दलितही होईल मुलांना शिकवून,
नव्या शासननियमांत केला समतेचा पक्का समावेश,
कारकून, तलाठी, हवालदार, मागासांना आरक्षण देऊन गवसला देश.
७
स्त्रियांच्या जीवनातही शाहू लावतो दिवा,
विधवांना दिला सन्मान, पुनर्विवाहास मान्यता,
बालविवाह बंदीसाठी लढा उभारून दाखवला,
स्त्री शिक्षणासाठी विशेष निधी राखून समाजाला घडवायला घेतला.
८
आदिवासी, मुस्लिम, ब्राह्मण, मराठा – सगळ्यांसाठी एकसमान न्याय,
धर्माच्या नावाखाली नको वैर, फक्त माणुसकीचा ठेवा ठाय,
पंढरपूर पासून कोल्हापूरपर्यंत शाहूचा गाजे गंध,
राजा नव्हे, तो होताच बहुजनांचा श्वास, विचारांचा संद.
९
डॉ. आंबेडकर शिकणार का?, हा होता जगाला प्रश्न,
शाहूंनी उत्तर दिलं, “माझा पैसा खर्च पण भीमराव शिकणार हाच संकल्प”,
कोलंबिया ते लंडन युनिव्हर्सिटीपर्यंत पोचवला,
शिकून देशाच्या संविधानात त्याने शाहूचा विचार मांडला.
१०
शासन म्हणजे लोकांसाठी, या तत्वाचं मूर्तिमंत रूप,
शाहूंनी घडवलं एक मॉडेल, पुरोगामी, सुसंवादी, समन्वयी स्वरूप,
आरक्षण नव्हे भीक नाही, तो आहे सामाजिक हक्क,
हे सिद्ध केलं त्यांनी, प्रत्येक मागासाला दिला आत्मसन्मानाचा टक्का.
—
शेवटी हेच सांगावं वाटतं, शाहूंनी स्वप्न पेरलेलं,
तेच आपण पुढे नेलं पाहिजे, त्यांचा विचार फुलवलेलं,
जात, धर्म, पंथ बाजूला ठेऊन, माणूस म्हणून जगावं,
समतेचा तो सूर्य आजही, आपल्यात उजळून निघावा.
✅ कविता समाप्त….
🌐 अधिक माहितीसाठी भेट द्या खालील संकेतस्थळांना ••••
Bharat Gov Portal on Social Reformers
NCERT Article on Chhatrapati Shahu Maharaj
सत्यशोधक न्युज च्या आणखीन बातम्या व लेख वाचा खालील लिंकवर क्लिक करून •••••
शिरूरमध्ये ‘Shahu Maharaj Jayanti’ निमित्त महिलांचे सक्षमीकरण आणि प्रेरणादायी गौरव सोहळा!
About The Author
1 thought on “Samatecha Surya Shahu Maharaj: समतेचा सूर्य – शाहू महाराज”